Editionen und Übersetzungen
Texteditionen
Τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Ναζανζηνοῦ τοῦ Θεολόγου τραγῳδία, Χριστὸς Πάσχων. Sancti Gregorii Nazanzeni Theologi tragoedia, Christus Patiens, per Antonium Bladum Asulanum, Rom 1542.
Τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Ναζανζηνοῦ τοῦ Θεολόγου τραγῳδία, Χριστὸς Πάσχων. Sancti Gregorii Nazanzeni Theologi tragoedia, Christus Patiens, ex officina Christiani Wecheli, Paris 1544.
Τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Ναζανζηνοῦ τοῦ Θεολόγου τραγῳδία, Χριστὸς Πάσχων. Sancti Gregorii Nazanzeni Theologi tragoedia, Christus Patiens, per Rudigerum Rescium, Löwen 1544.
Sancti Gregorii Nazianzeni cognomento Theologi, operum tomus secundus. Quo Poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur. Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, ex officina Typographica Claudii Morelli, Paris 1611, S. 253-298.
Sancti Gregorii Nazianzeni cognomento Theologi, operum tomus secundus. Quo poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur. Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, Paris 1630, S. 253-298.
Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ τὰ εὑρισκόμενα. Sancti Patris Nostri Gregorii Nazianzeni Theologi, opera. Tomus secundus. Quo poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur, cum duplici indice in poemata et commentarios, Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, sumptibus Mauritii Georgii Weidmanni, Köln 1690, S. 253-298.
Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρεγορίου τοῦ Θεολόγου, ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, τὰ εὑρισκόμενα πάντα. Sancti patris nostri Gregorii Theologi, vulgo Nazianzeni, archiepiscopi Constantinopolitani opera omnia quae extant vel eius nomine circumferuntur, Ad Mss. Codices Gallicanos, Vaticanos, Germanicos, Anglicos, nec non ad antiquiores Editiones castigata; multis aucta, etc., etc. Post operam et studium Monachorum Ordinis sancti Benedicti è Congregatione sancti Mauri; edente et accurante D.A.B. Caillau, Presbytero Societatis Misericordiae sub titulo Beatae Mariae in sua Conceptione immaculatae. Tomus Secundus, Paris 1840, S. 1205-1355.
Christus Patiens, Ezechieli et Christianorum poetarum reliquiae dramaticae. Ex codicibus emendavit et annotatione critica instruxit Fr. Dübner, in: Fragmenta Euripidis iterum edidit, perditorum tragicorum omnium nunc primum collegit Fr. Guil. Wagner. Phil. Dr. antiq. lit. in unv. lit. Vratislaviensi Professor. Accedunt indices locupletissimi. Christus Patiens, Ezechieli et christianorum poetarum reliquiae dramaticae. Ex codicibus emendavit et annotatione critica instruxit Fr. Dübner, Paris 1846, S. 9-78.
Ὁ Χριστὸς Πάσχων. Τραγῳδία Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ τοῦ θεολόγου, ὑπὸ Θ. Χοϊδάν Θεσσαλονικέως, Athen 1846.
La Passion du Christ. Tragédie, extraite des Œuvres de Saint Grégoire de Nazianze; traduite du grec, pour la première fois, en français, et accommodée à l'usage des classes; accompagnée du texte en regard; précédée d'une dissertation étendue sur l'authenticité de l'ouvrage et suivie de notes philologiques, par J.-A. Lalanne, Paris 1852.
Die Tragödie Χριστὸς Πάσχων, angeblich vom heiligen Gregorius von Nazianz. Im Originaltext und zum ersten Mal in metrischer Verdeutschung, mit literar-historischer Einleitung und erläuternder Analyse hrsg. von Adolf Ellissen, Leipzig 1855.
Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρεγορίου τοῦ θεολόγου, ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, τὰ εὑρισκόμενα πάντα. Sancti patris nostri Gregorii Theologi, vulgo Nazianzeni, archiepiscopi Constantinopolitani opera omnia quae extant vel eius nomine circumferuntur, Ad Mss. Codices Gallicanos, Vaticanos, Germanicos, Anglicos, nec non ad antiquiores Editiones castigata; multis aucta, etc., etc. Post operam et studium Monachorum Ordinis sancti Benedicti è Congregatione sancti Mauri: accedunt variorum commentarii et scholia in omnia opera Sancti Gregorii; accurante et denuo recognoscente J.-P. Migne, Bibliothecae Cleri universae sive cursuum completorum in singulos scientiae ecclesiasticae ramos editore. Tomus quartus et ultimus, Paris 1862, Sp. 133-338.
Christus Patiens tragoedia christiana, quae inscribi solet Χριστὸς Πάσχων Gregorio Nazianzeno falso attributa, rec. Joannes Georgius Brambs, Leipzig 1885.
Grégoire de Nazianze. La Passion du Christ. Tragédie. Introduction, texte critique, traduction, notes et index de André Tuilier, Paris 1969.
Γρηγορίου Θεολόγου Έργα Τ. 8. Ο Χριστός πάσχων και Έπη Δογματικά Συγγραφείς, Athen 1976.
Übersetzungen
Lateinisch
D. Gregorii Nazianzeni, Theologi, tragoedia Christus Patiens. Nunc primum Latinitate donata, multisque locis a mendis, quibus antea scatebat repurgata, Gabriele Garcia Tarraconensi interprete, Paris 1549.
Divi Gregorii Nazianzeni Theologi, Tragoedia Christus patiens, latino carmine reddita per Franciscum Fabricium Ruremundanum, medicum Aquisgranicum, Antwerpen 1550.
Divi Gregorii Theologi Episcopi Nazianzeni Opera, quae quidem extant, omnia, tam soluta quam pedestri oratione conscripta, partim quidem iam olim, partim vero nunc primum etiam e Greco in Latinum conversa, per Ioannem Hervagium, Basel 1550, S. 498-520.
Christus Patiens. Greg. Nazianzeni Tragoedia, seu potius Tragicocomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: Divi Gregorii Nazianzeni, cognomento Theologi, opera omnia, quae quidem extant, nova translatione donata, una cum doctissimis Nicetae Serrenii commentariis in sedecim Panegyrica orationes, intextis etiam quibusdam Pselli enarrationibus in obscuriora loca secundae orationis de Paschate. Adiunctum est praeterea Nonni opusculum, quo profanas historias et fabulas, quae in Invectivis adversus Iulianum Apostatam, reperiuntur, exponit. Quae omnia nunc primum Latina facta sunt, Iacobi Billii Prunaei, S. Michaelis in Eremo Abbatis, diligentia et labore. Addita sunt etiam ubique brevia quaedam Scholia, eodem Abbate auctore. Cum triplice indice, Paris 1569, S. 743-769.
Christus Patiens, Gregorii Nazianzeni tragoedia, seu potius tragicomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: Operum Gregorii Nazianzeni Tomi tres, aucti nunc primum Caesarii, qui frater Nazianzeni fuit, Eliae Cretensis Episcopi, Pselli et ipsius Gregorii librorum aliquot accessione. Quorum editio diuturnis vigiliis, summaque fide, qua interpretationem, qua veteres ad libros collationem, elaborata est per Ioannem Levvenklaium. Nec deinceps aliam exspectari locupletiorem posse, de prooemio Lector intelliget. Additae sunt Annotationes et Index quum Locorum S. Scripturae obiter explicatorum, tum Rerum et verborum locupletissimus. Tomus tertius, Basel 1571, S. 869-896.
Christus Patiens. Greg. Nazianzeni Tragoedia, seu potius Tragicocomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: D. Gregorii Nazianzeni, cognomento Theologi, operum omnium quae extant, Tomus secundus. Cuius elenchum paginae sequentes indicabunt, Paris 1583, S. 1142-1167.
Christus Patiens, Gregorii Nazianzeni tragoedia, seu potius tragicomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: Sancti Gregorii Nazianzeni cognomento Theologi, operum tomus secundus. Quo Poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur. Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, ex officina Typographica Claudii Morelli, Paris 1611, S. 253-298.
Christus Patiens, Gregorii Nazianzeni tragoedia, seu potius tragicomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: Sancti Gregorii Nazianzeni cognomento Theologi, operum tomus secundus. Quo poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur. Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, Paris 1630, S. 253-298.
Christus Patiens, Gregorii Nazianzeni tragoedia, seu potius tragicomoedia, a Cl. Roilleto Belnensi versibus Latinis exposita, in: Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ τὰ εὑρισκόμενα. Sancti Patris Nostri Gregorii Nazianzeni Theologi, opera. Tomus secundus. Quo poemata omnia Graece et Latine, una cum doctissimis Graecorum Nicetae Serronii, Pselli, Nonii, Eliae Cretensis et Iacobi Billii commentariis in omnia eiusdem Gregorii scripta, continentur, cum duplici indice in poemata et commentarios, Cum duplici Indice in Poemata et commentarios, sumptibus Mauritii Georgii Weidmanni, Köln 1690, S. 253-298.
Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρεγορίου τοῦ θεολόγου, ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, τὰ εὑρισκόμενα πάντα. Sancti patris nostri Gregorii Theologi, vulgo Nazianzeni, archiepiscopi Constantinopolitani opera omnia quae extant vel eius nomine circumferuntur, Ad Mss. Codices Gallicanos, Vaticanos, Germanicos, Anglicos, nec non ad antiquiores Editiones castigata; multis aucta, etc., etc. Post operam et studium Monachorum Ordinis sancti Benedicti e Congregatione sancti Mauri; edente et accurante D.A.B. Caillau, Presbytero Societatis Misericordiae sub titulo Beatae Mariae in sua Conceptione immaculatae. Tomus Secundus, Paris 1840, S. 1205-1355.
Christus Patiens, Ezechieli et Christianorum poetarum reliquiae dramaticae. Ex codicibus emendavit et annotatione critica instruxit Fr. Dübner, an: Fragmenta Euripidis iterum edidit, perditorum tragicorum omnium nunc primum collegit Fr. Guil. Wagner. Phil. Dr. antiq. lit. in unv. lit. Vratislaviensi Professor. Accedunt indices locupletissimi. Christus Patiens, Ezechieli et christianorum poetarum reliquiae dramaticae. Ex codicibus emendavit et annotatione critica instruxit Fr. Dübner, Paris 1846, S. 9-78.
Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρεγορίου τοῦ θεολόγου, ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, τὰ εὑρισκόμενα πάντα. Sancti patris nostri Gregorii Theologi, vulgo Nazianzeni, archiepiscopi Constantinopolitani opera omnia quae extant vel eius nomine circumferuntur, Ad Mss. Codices Gallicanos, Vaticanos, Germanicos, Anglicos, nec non ad antiquiores Editiones castigata; multis aucta, etc., etc. Post operam et studium Monachorum Ordinis sancti Benedicti è Congregatione sancti Mauri: accedunt variorum commentarii et scholia in omnia opera Sancti Gregorii; accurante et denuo recognoscente J.-P. Migne, Bibliothecae Cleri universae sive cursuum completorum in singulos scientiae ecclesiasticae ramos editore. Tomus quartus et ultimus, Paris 1862, Sp. 133-338.
Deutsch
Die Tragödie Χριστὸς Πάσχων, angeblich vom heiligen Gregorius von Nazianz. Im Originaltext und zum ersten Mal in metrischer Verdeutschung, mit literar-historischer Einleitung und erläuternder Analyse hrsg. von Adolf Ellissen, Leipzig 1855.
Χριστὸς Πάσχων. Der leidende Christus. Christliche Tragödie, als deren Verfasser lange Zeit Gregor von Nazianz gegolten hat. Übersetzt im Vermasse der Urschrift mit einer Einleitung und Bemerkungen von Ernst August Pullig, Bonn 1893.
Französisch
La Passion du Christ. Tragédie, extraite des Œuvres de Saint Grégoire de Nazianze. Traduite du grec, pour la première fois, en français, et accommodée à l'usage des classes; accompagnée du texte en regard; précédée d'une dissertation étendue sur l'authenticité de l'ouvrage et suivie de notes philologiques, par J.-A. Lalanne, Paris 1852.
Grégoire de Nazianze. Une tragédie antique sur la Passion, avec études littéraires et critiques par l' abbé M. de La Rousseliere, Paris 1895.
Grégoire de Nazianze. La Passion du Christ. Tragédie. Introduction, texte critique, traduction, notes et index de André Tuilier, Paris 1969.
Italienisch
Autore incerto: La Passione del Cristo, trad. Ottavio Prosciutti, in: Contini, Gianfranco (Hrsg.): Teatro religioso del medioevo fuori d'Italia. Raccolta di testi dal secolo VII al secolo XV, Mailand 1949.
Anonimo bizantino del sec. XII. Pseudo-Gregorio Nazianzeno. La passione di Cristo, azione drammatica in cinque quadri e dodici scene (trad. e adattamento scenico di Raffaele Cantarella), in: Dioniso 16 (1953), S. 188-207.
La Passione di Cristo. Gregorio Nazianzeno. Traduzione, introduzione e note di Francesco Trisoglio, Rom 1979.
Ippolito, Ecuba, Christus Patiens. Volgarizzamenti inediti del greco. Saggio introduttivo ed edizione critica a cura di Lidia Cacioli, Florenz 1995.
Gregorio di Nazianzo, Christos Paschon, vv. 1-151, traduzione di Monica Centanni, inedit, in: Isetta, Sandra (Hg.): Letteratura cristiana e letterature europee. Atti del convegno Genova, 9-11 dicembre 2004. Presentazione del card. Tarcisio Bertone, Bologna 2007, S. 75-80.
Spanisch
La passion de Cristo. Gregorio Nacianceno. Introd. y notas de Francesco Trisoglio. Trad. del griego de Isabel Garzón Bosque, Madrid 1988.
Neugriechisch
Αγνωστου ποιητη Τα παθη του Χριστου, Βυζαντινη χριστιανικη τραγωδια. Εμμετρη μεταφρασι Θρασυβουλου Σταυρου, Athen 1973.
Englisch
Fishbone, Alan / Wittreich, Joseph: Christos Paschon/Christus Patiens, or Christ Suffering, in: Milton Quarterly 36 (2002), 3, S. 129-198.
Polnisch
Chrystus cierpiacy. Pierwszy chrześcijański dramat grecki. Anonim; przypisywany św. Grzegorzowi z Nazjanzu, przekład Jerzy Łanowski, wstęp i opracowanie Marek Starowieyski, Krakau 1995.
Chrystus cierpiący. Grzegorz z Nazjanzu; przeł., wstępem i przypisami opatrzył Robert R. Chodkowski, Lublin 2013.