ORGA


Polacy w Kazachstanie - rodowód

 

Polacy napływali do Kazachstanu od XVIII w. w wyniku przymusowych deportacji przeprowadzanych przez imperium rosyjskie, a następnie Związek Radziecki. Pierwsi, do rosyjskich twierdz na pograniczu z Kazachstanem, przybyli konfederaci barscy (1772 r.). Następnie w XIX w. uczestnicy powstań listopadowego i styczniowego. W latach 30-tych XX w. przesiedlono do Kazachstanu Polaków ze wschodniej części Ukrainy, która na mocy traktatu ryskiego z 1921 r. przypadła w udziale Związkowi Radzieckiemu. Praktyka deportacyjna ZSRR odżyła na nowo w okresie II wojny światowej - w 1940 r. wywieziono około 200 -300 tysięcy osób - oraz po wkroczeniu w 1944 r. Armii Czerwonej na ziemie polskie. Większość zesłańców lat wojennych, posiadających do 1939 r. obywatelstwo polskie, miała możliwość powrotu do kraju. Szansy takiej nie dostali Polacy wywiezieni w latach 1936-1939 głównie z obwodów kamienieckiego, żytomierskiego, winnickiego i chmielnickiego Ukrainy radzieckiej, w wyniku likwidacji tzw. skutków eksperymentu narodowościowego w Związku Radzieckim (Marchlewszczyzna). W tym właśnie środowisku polskim przebywałam od czerwca do sierpnia 2000 r.

Obecnie Polacy zamieszkują w obwodach: akmolińskim, aktiubińskim, kustanajskim, pawłodarskim, północnokazachstańskim, tałdykurgańskim, dżambulskim i ałamuckim. Największe skupiska polskie występują w rejonie Kokczetawu.

Czkałowo

8804

Kellerowka

5952

Krasnoarmiejsk

3469

Kokczetaw

2669

Szczucińsk

1401

Krasny Jar

910

Gorkoje

701

Saumałkol

310

Podane liczby nie są stałe, zmieniają się z dnia na dzień w związku z narastającymi wśród ludności rosyjskojęzycznej, w tym i polskiej, tendencjami migracyjnymi. Tendencje te spowodowane są rosnącym poczuciem zagrożenia w obliczu zaostarzających się konfliktów etnicznych, a także uchwaleniem w 1992 r. "Ustawy o języku" postanawiającej, że językiem państwowym w Kazachstanie jest kazachski; obowiązkiem znajomości tego języka objęta została cała kadra kierownicza. W takiej sytuacji rodzi się pytanie o perspektywy kariery zawodowej dla niekazachskiej ludności.

Polacy w Kazachstanie
W polskiej kaplicy